აღდექ, ქართველო!
ჩემს ძაღლს!
ციური ისევ ცაშივე რჩება,
მხოლოდ დროებით ეშვება ციდან,
ხელში მიჭირავს ბაბუაწვერა,
მაგრამ გაშვება ცაში არ მინდა.
სიყვარულისა არა ვთქვი!
(ხალხურ მოტივებზე)
2025 წლის 25 იანვარს, შალვა კამლაძის საავტორო ლიტერატურული პროექტის „ლექსი კალიგრაფში“ და ქართულ-ბერძნული ასოციაციის „თერგი“ ეგიდით, თესალონიკში მოღვაწე პოეტის, ელგუჯა ციგროშვილის საღამო გაიმართა. საღამოს ესწრებოდნენ თესალონიკში საქართველოს გენერალური კონსული, გელა ჯაფარიძე, გენერალური საკონსულოს თანამშრომლები, თესალონიკში მოღვაწე ქართველი პოეტები და ემიგრანტები. გენერალური საკონსულო მადლობას უხდის ღონისძიების ორგანიზატორს, ქართულ-ბერძნული ასოციაციის „თერგი“ ხელმძღვანელს, ია ხუროშვილს და ღონისძიების მხარდამჭერი ფონდის „დიასპორების ალიანსი საქართველოსთვის“ ხელმძღვანელს, თიკა სვანიძე-ვენკოს.სიყვარულისა არა ვთქვი,
თქმა კი ძალიან მინდოდა,
თეთრი და შავი არაგვი
ჩემს კარზე ზედ დადიოდა.
ხან ერთი ამომძახებდა,
ხან კი მეორე ყიოდა,
თოვლმა სავალი ჩახერგა,
ფრთები რაღაში მინდოდა.
ვერა ვრჩებოდი ფორიაქს,
ზეცა ზევიდან კვირობდა,
მთას მივადექი გოლიათს,
მის ჩრდილში ძალზე ციოდა.
ხელ-ფეხი როცა შემეკრა,
ფიფქი ზედ დამაცვიოდა,
თავზე სიკვდილის მზე მედგა,
სიცოცხლე აღარ მშიოდა.
I. აპრილის თვეში, მსოფლიოს ბევრ ქვეყანაში, ენძელის დღეს აღნიშნავენ — ეს მცენარე, ტრადიციოულად, გაზაფხულის მოსვლასთან ასოცირდება.
II. ენძელა — ბრიტანული კულტურის მნიშვნელოვანი ელემენტია და მის კულტივირებას მეტად სერიოზულად ეკიდებიან. ბრიტანელები თვლიან, რომ თუ ენძელებს სახლის ირგვლივ დარგავენ, ოჯახს ბოროტი ძალებისგან დაიცავენ.
III. ყვავილის ლათინური დასახელება — გალანტუსია (Galanthus), რაც სიტყვასიტყვით, «რძის ყვავილს» ნიშნავს. თუმცა, ენძელას ბევრი სახელი აქვს. მაგ., ჩეხეთში, მას «ფიფქებს» ეძახიან, ხოლო გერმანიაში — «თოვლის ზარებს», ინგლისში კი, «თოვლის წვეთის» და «თოვლის საყურის» ვარიანტებიც გვხვდება.
IV. ყვავილის ბოლქვი გალატამინს (Galanthaminum) — ბიოლოგიურად აქტიურ ნივთიერებას შეიცავს, რომელიც ალცჰეიმერის, პოლიომიელიტის და საყრდენ მამაძრავებელი ორგანოების დაავადების სამკურნალო პრეპარატებში შედის.
V. ზოგიერთ ქვეყანაში, ენძელას საკვებადაც იყენებენ — ისეთი კერძებიც კი არსებობს, სადაც ყვავილი მთავარი ინგრედიენტია.
VI. ენძელების კოლექციონერებს — გალანტოფილებს ეძახიან. ხოლო, ამ ყვავილის ყველაზე დიდი კოლექცია გლოსტერშირის საგრაფოშია (დიდი ბრიტანეთი).
ენძელებით ნამდვილად გატაცებული ადამიანები, მზად არიან, მცენარის იშვიათი სახეობის შესაძენად, ასობით ფუნტი გადაიხადონ.
VII. ენძელა, ბევრ ქვეყანაში, წითელ წიგნშია შეტანილი და ყვავილით უკანონო ვაჭრობა აკრძალულია.
ის არ ვიყავი
შენ რაც გეგონა, ის არ ვიყავი,როგორც ადვილად ვპოულობთ,
ისე ადვილად ვკარგავთ,
არ ვუფრთხილდებით დროს ულმობს,
წლებს რომ სახეზე ქარგავს.
შეაჭკნობს ყურძნის კუმპალებს,
დაღარავს ყინვა-ქარში,
არ დაინდობს არც ფუფალებს,
გათანგავს ერთის ცდაში.
დრო თავის ბეჭედს დაგვასვამს
სულში, გულში და ხორცზე,
წლებმა რომც განვლოს ათასმა,
ჩვენ გავიმარჯვებთ დროზე..
გაზაფხული მთაში
სიყვარულისა არა ვთქვი!
(ხალხურ მოტივებზე)
აღარ მენახოს!
წყალი შემასვი რა ჭიდან?
წყალი იყო თუ მაჭარი,
დადუღდა, სისხლი გამივსო
წითელი შინდის დგას ჯარი.
დოქის ტუჩს ტუჩი მივადე,
მუჯერეთული, ხვანჭკარა,
შევსვი და ღმერთი ვადიდე,
მზე, ლამაზი და თაკარა.
რამ მოგიყვანა ვენახო,
თვალში სიცოცხლედ მევსები,
აღარ მენახოს რაჭაო,
მე შენი დანაკვნესები.
სიყვარულის მაგია
ეჭვიც არ შეგეპაროს! (სახუმარო)
ეჭვიც არ შეგეპაროს!
ჩავჭერ ჩვენ შორის გაბმული თოკი,
თავისუფლებას მჩუქნი და გჩუქნი,
კიდევ მეყოფა სიცოცხლის ძალა,
ეს სიყვარული წამომყვა თუკი.
ვერ დავიპყარი
მუჭში ვიტევ მზეს, მთვარეს და იმათ ჩრდილებს,
უკვე თენდებაო!
