შენ, ქარიშხალო, დაივანე თურმე ჩემს სულში,
ომგადახდილი მეომრების ჩამიდგი ჟინი,
ვერ წავუვედი მე ვერსაით ამ წვას და ვნებას,
მეგონა უკვე დამთავრდაო, ის კი არ მიდის.
ამომეტვიფრა უკვე გულში ნაპრალ-ღარები,
უამათოდაც იყო გული განაწანმები,
ნუთუ არ წახვალ, სიყვარულის დარდო და სევდავ,
თუ არ დაყვები ჩემს სურვილს და უფლისა ნებას,
ამოვიგლიჯავ ამ წყეულ გულს, უგულოდ ვივლი...
არ ვიცი, ასე შენი თავი რამ შემაყვარა,
რატომ მეტრფი და მომიხმობ ასე შორიდან,
თუ არც კი გიცნობ, სიტყვას, ვცანი, დიდი ძალა აქვს,
ვერაფერს იზამ, სიყვარული თუკი მოვიდა.
ნეტავ, იცოდნენ,
რა სევდა მაქვს სულსა და გულში,
მესმის კივილი ხიდიდან მუნკის,
თუ კი ცხოვრებას არ ახლავს შუქი,
თავს რომ იკლავენ, რაღაზე უკვირთ?!
არ ვიცი, რაა სიყვარულის ესე ნექტარი,
ერთხელ შესვამ და სიხარულით იმას შეჰხარი,
ვინაც აღგავა ბნელი შენი არეალიდან,
ვინც მოიისფერო ნათურები შენთვის დაკიდა.
რომ გაგინათოს ხმელეთი და მიაშთოს ბნელი,
გახდეს ამქვეყნად შენი გურუ და შენი მხსნელი,
შენც იმას მისცე შენი სულის სამყარო ვრცელი,
ვისაც ეძახი, ვისაც ეტრფი და ვისაც ელი..
როგორც ვხედავ, პოეზია დღეს სიტყვების რახუნია,
არა აზრი, არა ფიქრი, მერანმა გზას აუქცია,
აღარც ლურჯ ზეცაში ფრენა, აღარც გმირი წარსულია,
მოუწყვიათ ბალაგანი, მუზას თვალი დაუვსია.
მე, მაია იოსების ასული დიაკონიძე, დავიბადე
ქ. თბილისში 1962 წლის 11 დეკემბერს მრავალშვილიან ოჯახში. მამა მეცნიერ-მუშაკი, რამდენიმე
წიგნის ავტორი შრომის ეკონომიკაში, კითხულობდა ლექციებს თსუ- ში, დედა- უკრაინელი,
განათლებით ეკონომისტი. 1979 წელს დავამთავრე ქ. თბილისის 149-ე საშუალო სკოლა. იმავე
წელს ჩავაბარე ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სახალხო
მეურნეობის დაგეგმვის ფაკულტეტზე, შრომის ეკონომიკის სპეციალობით, რომელიც წითელ დიპლომზე
დავამთავრე 1984 წელს. შემდგომ სწავლა განვაგრძე იმავე სპეციალობით ასპირანტურის განყოფილებაში.
1984-1094 წლებში ვმუშაობდი საქართველოს სახალხო მეურნეობის დაგეგმვის და ეკონომიკის
კვლევით ინსტიტუტში, რომელსაც კანდიდ ჩარკვიანი ხელმძღვანელობდა, ლაბორანტის, უმცროსი,
ხოლო შემდგომ უფროსი მეცნიერ-თანამშრომლის თანამდებობებზე. 1997-1998 წლებში ვიყავი
ეკონომიკური მიმომხილველი ჟურნალ «ფინანსებსა» და გაზეთ «გადასახადებში".
2001წლიდან 2005 წლამდე ვეწეოდი პედაგოგიურ მოღვაწეობას ჰუმანიტარულ-ტექნიკურ ინსტიტუტში.
ვარ 20-ზე მეტი სამეცნიერო შრომისა და სტატიის ავტორი. ამასთან კერძოდ ვეწეოდი პედაგოგიურ
საქმიანობას - რეპეტიტორობას წლების მანძილზე. ამჟამად ვთანამშრომლობ საბავშვო-ლიტერატურულ
ჟურნალ "დილასთან", სადაც იბეჭდება ჩემი ზღაპრები, მოთხრობები, ლექსები.
ვარ გატაცებული პოეზიითა და მხატვრობით.
2012 წელს ჩემი ლექსები დაიბეჭდა "მწერლის გაზეთში" (2012წელი, N 6), შემდგომ გაზეთებში
"ქართული სიტყვა", "ლიტერატურული
მესხეთი", ჟურნალი "ოლე". 2013 წელს მივიღე ლიტერატურული კონკურსის
"შოთაობა" მეორე პრემია, რელიგიურ თემატიკაში, 2014 წელს გავხდი კონკურს
"ემიგრანტის წერილის" ფინალისტი ესსეებში, , ასევე ვარ კონკურს "ბერიკონის"
ერთ-ერთი გამარჯვებული. 2017 წელს მივიღე მესამე პრემია საბავშვო პროზაში ჩატარებულ
კონკურსში "ბუკნაჭო" ზღაპრისთვის "ფანქრის მთლელი". ამავე წელს
კვლავ გავხდი ლიტ. კონკურსის "შოთაობა" მეორე პრემიის მფლობელი. ასევე ვარ
ლიტერატურული კონკურსის "წმინდა ნინოს" 2017 და 2018 წლების ერთ-ერთი ნომინანტი.
2018 წელს გავხდი კონკურს "ივერია" ერთ-ერთი ნომინანტი : წლის საუკეთესო
ნოვეელა". ჩემი ლექსები, მოთხრობები და ესეები შეტანილია სხვადასხვა წიგნებსა
და ჟურნალებში. ვარ ოთხი წიგნის ავტორი, ერთი
საბავშვო კრებულის "იოცნებეთ ყველამ" (ლექსები, მოთხრობები, გამოცანები)
(2015), მეორე ლირიკული ლექსების კრებულია
"კოცნას მიგზავნის იასამანი" (2017), მესამე წიგნი გამოიცა 2018 წელს, ზღაპრების
კრებული, სათაურით "ფანქრის მთლელი", 2020 წელს გამოიცა ასევე მესამე საბავშვო
წიგნი "მხიარული ანაბანა", რომელიც გაფორმებულია ჩემი ილუსტრაციებით,
2021წელს გავხდი ლიტერატურული ჟურნალის ,,ანეული" სპეციალური პრიზის მფლობელი
რევაზ ინანიშვილის სახელობის ,,ერთი მოთხრობის" კონკურსში, 1922 წელს დავჯილდოვდი წმინდა ნინოს ფესტივალის მედალიონით,ასევე, , როგორც საბავშვო ავტორმა, მივიღე შიო ღვიმელის სახელობის პრემია ნაყოფიერი საქმიანობისა და საბავშვო ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი წვლილისთვის. ვარ ოცზე მეტი ლექთა კრებული თანაავტორი; ,,მესხეთი ქართულ პოეზიაში", ,,ემიგრანტის დღიური", წმინდა ნინოს ფესტივალის კრებულები, ,,მინიატურული პოეზია" (სამი ტომი_, ,,მინიატურული პროზა",(ორი ტომი), ,,რომ არ მიყვარდე" (ორი ტომი), ქართული პოეზიის ანთოლოგია და ა. შ. ჩემს ლექსებზე დაწერილია ორასზე მეტი სიმღერა, ერთი გადის რადიო ,,არ დაიდარდო"ში, ავტ, ირმა კვაშილავა
როგორც მხატვარმა მივიღე მონაწილეობა სამხატვრო
გამოფენაში, რომელიც გაიმართა 2017 წლის მაისში
საქართველოს ეროვნულ ბიბლიოთეკაში, რომელშიც ასევე . მონაწილეობა მიიღეს ჩემი ოჯახის
წევრებმა, ასევე ვმონაწილეობდი რამოდენიმე ჯგუფურ
გამოფენაში მხატვართა კავშირსა და მხატვართა ლიგაში (2020 , 2021, 2022წ.წ.), რამდენიმე ნახატი შეტანილია საგამოფენო კატალოგებში.
ვარ საქართველოს მწერალთა კავშირის წევრი, ასევე საქართველოს მხატვართა კავშირის წევრი 2016 წლიდან.
როგორც ვარდის ბუჩქს ეთრთვილება ნაზად ფოთლები,
მეც ისე ნაზად დავითრთვილე, გეძახი, მოდი,
გადამეღალა გული ტანჯვით, ტყუილი ლოდინით,
ისევ გეძახი, ისევ გიხმობ, ძვირფასო, მოდი.
სულში ამოდის მარადმწვანე კვიპაროსები,
დგანან, მიცქერენ სევდითა და თავდავიწყებით,
თითქოს მეჭამოს თაფლი წაბლის ანდა იელის,
ვეღარ ვუყურებ ამ ცხოვრებას ლაღი იმედით.
აქვე შენს სახლთან აყვავილდა ცაცხვის ყვავილი,
ყვავის და ყვავის, მე კი ისევ შენ მახსენდები,
ნუთუ არასდროს, აღარასდროს დამიბრუნდები,
და ლურჯი ზეცის კაბადონზე მზედ დაენთები..
მზეს მე როგორ გავეტოლო,
თუმც,ა ვიცი, ძვირად ვფასობ,
მომიპარო, სად წამიყვან?!
სად დამმალავ მზეთა ნაშუქს.
ეჰ, რომ ვეღარაფრით მომაგენი,
ალბათ, მოძებნას არც ცდილობ,
ნუთუ, ეგ თვალები მატყუებდა,
აკი, გიყვარდიო, ბიჭო.
მთიდან სიო თუ ხარ მონაბერი,
ანდა უკვდავების წყალი,
სანამ ცოცხალი ვარ, გელოდები,
ემანდ, სულზე მომისწარი.
ჩემი ლექსის ~
ღვარად შემოხვალ ჩემში, მოედინები ლავად,
შენ ერთი მიცემ მკერდში, გულს ბაგაბუგი გააქვს,
გამაწითლებ და დამცემ, თითქოს ვიხდიდე სახადს,
ერთი გული მაქვს, კარგო, თუ მოხველ, ნუღარ წახვალ.
ხანდახან სული სინანულის წვიმით ივსება,
გულში კი კრთება, ბჟუტავს შუქი თეთრი ლამპარის,
ნუთუ, არასდროს, აღარასდროს არ დაბრუნდება,
სახე, რომელიც ჩემი უკვე სულ აღარ არის.
ვნებით ფეთქავენ ჩემთან ახლოს ნუშის კვირტები,
ამ გაზაფხულმა მამცნო შენი გარდაცვალება,
ვიცი, არასდროს, აღარადროს დამიბრუნდები,
ჩაწვნენ ჩემს გულში ია-ვარდნი საფირ- ლალებად.
და ვისაც დიდი სიყვარული არ უგემნია,
მას სამუდამოდ დაწვავს ცეცხლი ღჯუ გეენიას,
რადგან ბრმა იყო წუთისოფლის არეულ გზაზე.
"მიყვარხარ", უკვე გითხარი, მეტი სხვა რაღა გითხრა?!
ჩემს სულში მხოლოდ შენა ხარ, შენ შემოდიხარ ფიქრად,
შენ ჯადოქარი ყოფილხარ, მომინადირე უცებ,
ასე მგონია ვკვდებოდი და მომისწარი სულზე,
26.06. 2021 წელი
ერთგულებით
და სიყვარულით მიცქერის მთვარე,
თან
რომ დამყვება ფეხადაფეხ ცხოვრების გზაზე,
ის
მათამამებს, შემომაცმევს ატლასს და ფარჩას,
მახსენებს
იმ დროს, რომელიც რომ ხიდგაღმა დარჩა.
ფერგამკრთალი
და ფითრიანი შორიდან მიმზერს,
რომ
მესაუბროს სიყვარულზე, ვერ ხედავს მიზეზს,
ასე
ჰგონია, მის შესახებ მე უკვე ვიცი,
მე
კი არ მჯერა არავისი ფიცის და მტკიცის.
ერთ
დროს ღალატით დაუნდობლად მომიკლეს გული,
გამხდარა
ცივი, უგრძნობელი და უსახური,
გულგრილობაა, ახლა რაც მას წამლავს და კვებავს,
მაგრამ
მთვარეო, შენზე ფიქრებს მაინცა ვბედავ.
ვიცი,
გიყვარვარ და მოკითხვას შორიდან მითვლი,
შენს
უნებურად შემასწავლე ღრუბლებში ფრენა,
მოვფრინდები
და გაგიტაცებ გრიგალში, ქარში,
დაგმალავ
ფრთებქვეშ, არ დაგეტყოს თვალებზე წყენა.
ქარი
წაგვიყვანს მაღლა მთაში, მწვერვალზე დაგვსვამს,
იქიდან
მთელი სამყარო და ღრუბლები მოჩანს,
ნისლს
შემოვიხვევთ, შევერევით ნაცრისფერ ბინდებს
და
შეუპოვრად დავუხვდებით ქარიშხალს მბორგავს..
პოეტობა, ჩემი აზრით, არ არის მარტო ლექსის გარითმვა და გარიტმვა, ეს პირველ რიგში დიდი სიყვარულია ადამიანების მიმართ, იქ უნდა ჩანდეს ღრმა აზროვნების ფიქრი და კვალი, შორს მიმავალი ზრახვანი და სურვილები, გაჟღენთილი მიმტევებლობით, მოყვასის სიყვარულით, პოეზიამ უნდა აგვამაღლოს და არა დაგვთრგუნოს და მტვრად გვაქციოს. სადაც ზიზღია, შური, ბოროტება, იქ პოეზია არ არის. პოეტობა უდიდესი პასუხიმგებლობაა სხვა ადამიანების მიმართ, ის მოგვიწოდებს კარგისკენ და არა ცუდისკენ, ის ვარსკვლავებთან გვათამაშებს, მზეს და მთვარეს მხრებზე შემოგვისვამს, თუმცა ხანდახან ჯოჯოხეთსაც დაგვათვალიერებინებს, რომ არ დაგვავიწყდეს, ეშმაკიც ჩვენთან ახლოსაა.
დღეები დღეებს გაჰყვა და გაქრა,
მკერდმიდებულებს გვეძინა დიდებს,
რომ გამოვფხიზლდით, პატარა ხრამი
აღმოჩნდა ჩვენს წინ, .
და ჩვენ ვცეკვავდით ჰაბანერას ვით შეპყრობილნი,
უჭერო სახლში გვასველებდა ზეციდან წვეთი,
და გამშრალ ტუჩებს ვერ ვშველოდით, ვერც ველურ ვნებებს,
მოკიდებოდა ცეცხლის ალი ანთებულ ფეხებს.
მაგრამ არ ვიცი, ნეტავ რატომ? ჩვენ შეგვაჩერეს...
ღამით ციმ-ციმ ვანათე და
ზევით ვარსკვლავს ვდიე,
მეგონა რომ მზე ვიყავი,
მწერი ვიყავ მცირე.
ერთი სიტყვა ერთი სიტყვა გამაგონე,
თუნდაც ნიავს უჩურჩულე კდემით,
ის მომიტანს, გულის პასუხს,მანათობელს
და მივხვდები, შენ ხარ ერთადერთი.
სიო,
სიო, მომეფერე,
ამიქროლე,
ჩამიქროლე,
ვიცი,
არ ვარ უკვე ბალღი,
თავს
მაგით ვერ მოგაწონებ,
არც
სიანცე არ შემშვენის,
აღარა
მაქვს კიკინები,
რომ
მომქაჩო, გამათრიო,
გახსოვს,
როგორ ვტიტინებდი,
ახლა
ხმაც კი გამებზარა,
კანს
ატყვია ნაოჭები,
თვალებიც
კი ის არაა,
სარკეს
ვუცქერ გაოცებით,
მაგრამ
მაინც, ცელქო სიო,
ამიქროლე,
ჩამიქროლე,
ჩემი
ნაზი ბავშვობა და
სილამაზე
მომაგონე.
სონეტისმაგვარი
მე ვარ შენი მევენახე,
შენ
კი ჩემი ვაზის ძირი,
ყურძენი
ხარ დასაწური,
კურთხეულო,
ზეცით იშვი,
ფესვს
გიმაგრებს ქართლის მიწა,
უკვდავებას
შენი ვიმკით,
დაილოცოს
შენი ჯიში,
დაიბადოს
სადაც იგი.
ყაყაჩოების თაიგულმა გული გამითბო,
გიყვარვარ?! არა?! შემომხედე კარგად თვალებში,
- ვუყვარვარ თუ არ ვუყვარვარ, -
ამ დილით ვკითხე გვირილას,
მზესავით შემომანათა,
მზესავით შემომღიმილა.
- უყვარხარ, - ასე მომძახა,
თვალები ამიციმციმა,
შენ ვიცი, არ მაკოცნინებ,
მიტომ ვაკოცე გვირილას.
გული სიამით ამევსო,
მომხიბლა მისმა ღიმილმა,
თუ არ გიყვარვარ, რა ვუყოთ,
გულს გადამიხსნის გვირილა.
მე
დავიღვარე შემოდგომიის ლამაზ ფერებად,
მაგრამ
მათ შორის, წითელია ჩემი მეგზური,
ცეცხლის
ალი ვარ, მზე ვარ მწველი, გულის ქალი ვარ,
ყოფნას
არ გირჩევ ჩემთან ახლოს, მყის დაიწვები.
თუ
სიყვარულის გინდა მითხრა, კარგი, მითხარი,
იქნებ,
მეც უღვთო სიყვარულის ცეცხლმა მომიდნოს
და
აალდება მაშინ ქვეყნად დიდი კოცონი,
დე,
სიყვარულმა ჩვენს ძარღვებში ლავად იდინოს.
ფოთლებად გამწეწა ქარმა,
ოქროსფერ ფურცლების ტევრში,
ვდგავარ და ისევ შენ გჩემობ,
ოცნებით გიხუტებ მკერდში.
მეჭორე მოგიტანს ამბავს,
როგორ დამეღვარე ფიქრად,
როგორ დავინამე ოფლით,
როგორ გავიყინე სისხლად,
მაინც ვერა ვშველი ჩემს თავს,
ისევ მიყვარხარ და გჩემობ,
როდის აენთები ცეცხლად
ჩემო ფერნაკლულო მზეო?!
,
შენ ისევ ისე მარიდებ მზერას,
ჩემი
ნაზი ფიქრიც შენ ხარ,
ჩემი
თეთრი პეპელაც,
გულიდან
ვერ ამოგიღე,
ღმერთს
ასე თუ ენება.
ბულბულიც
ხარ, იადონიც,
ყურს
დამიტკბობ ჰანგებით,
მგონია,
რომ ღვინო შევსვი
და
იმითი დავთვერი.
ანგელოზი
თუ ჩამოდი
და
ზეცაში მომიხმე,
არც
მაგაზე გეტყვი უარს,
იქ
აგიხდენ სურვილებს.
სულ
არ ვნაღვლობ ამ სიცოცხლეს,
ოღონდ
შენს გვერდზე ვიყო,
თორემ
შენმა სიყვარულმა
შეხე,
გოგოვ, რა მიყო.
დარდიმანდი,
დარდიმანდი,
დარდიმანდი
სიო დაჰქრის,
ყურში
ვნებით ჩამჩურჩულებს,
შენ
ხარ იაც, ლურჯი ვარდიც,
შენისთანა
ქვეყანაზე,
რომ
იცოდე, არვინ დადის,
დარდიმანდი,
დარდიმანდი,
დარდიმანდი
სიო დაჰქრის.
ყელზე
ნაზად მომეხვევა,
ამოსუნთქვას
აღარ მაცლის,
წამიყვანე,
სიო, შენთან,
მომეხსნება
გულზე დარდი.
ზევით
ციკენ გავეშუროთ,
მაღლა
ფრენა ჩვენ არ დაგვღლის,
მე
მზის, მთვარის ასული ვარ,
შენ
სიო ხარ დარდიმანდი.
ყაყაჩოების თაიგულმა გული გამითბო,
თითქოსდა მზეში შეერია ლურჯი მელანი,
ყაყაჩოების ზღვა იყო თუ დუღდა ვნებანი,
ფაფარი იყო გადმოყრილი ლურჯი მერანის.
.შემომხვევია წყლის ჭავლი,
ეხება
წვივებს, ტერფებს,
- წვიმავ,
დიდხანს ნუ შეწყდები,
ხანია,
მიჯნურს ვეძებ.
მომელამუნე,
დამკოცნე,
ტუჩებსაც
მისწვდი მერე...
მომავლე
ელვის რკალია,
ნუ
განმაშორებ ედემს.
როცა სიხარულს არ გიტოვებს ცხოვრება ფლიდი,
როცა არავის არ სჭირდება ცოდნა და ნიჭი,
როცა ყოველი მბზინავ ოქროს გამხდარა მონა,
როცა კაცობაც იყიდება პრასის ორ კონად,
როცა ქალების სიშიშვლეს აქვს ბაზარზე ფასი
და პატიოსანთ დაეკარგათ ცხოვრების აზრი,
როცა სამშობლოც არად ფასობს, გამხდარა მტვერი,
ბევრისთვის ნელა მიილევა ტანჯვაში დღენი.
მაშინ ზეობს და ასპარზზე გამოდის ძალა,
რომელიც თავის ბოროტ მიზნებს აღარცა მალავს,
ჩვენ უსუსურნი სიმწრის ცრემლებს ძლივასღა ვყლაპავთ.
შენ - იქით, მე - აქეთ, ვმასლაათობთ,
ბარე, ბევრი დაგვრჩა სათქმელი,
მე ვცდილობ კონვერტში ჩაგატიო,
შენ კი არა გყოფნის აბგები.
მე შენ სიყვარულზე გიამბობ,
შენ კი ამინდსა და ფისოზე,
მთავრდება ჩვენი საუბრები
ისევ შენს იმერულ კილოზე.
სიყვარულმა
არ ვიცი, ასე როგორ დამღალა,
რომ
არ ჩანხარ, ძვირფასო, ცრემლი მომდის ღვარ-ღვარად,
მოდი,
გამოანათე, შენთანა ვარ თამამად,
გამიკეთე
ხელკავი, რომ ვიარო ამაყად,
რომ
მიმაჩნდეს ეს ველი ჩემადაც და შენადაც,
რომ
მივეცე ღრუბლებში აღმა- დაღმა ფრენასა,
ეს
დრო ჩვენდა საწუხრად, ძლიერ უკუღმართია,
დავეჩქაროთ
სიყვარულს, გაიქცევა, მარდია.
შენი გაბუტული ტუჩები ვარ, შენი წვიმაცა და თქორიც,
შენი სხივოსანი თვალები ვარ, შენი თითები ვარ, ნორჩი,
შენი ალისფერი ლოყები ვარ, შენი ხერხემალი, (ზურგი)მორჩი,
მუდამ ტუჩზე როგორ მაკერიხარ, ნუღარ გამაწვალებ, მორჩი.
შენი ხმა თითქოს მოჩქრიალე ნაკადულია,
ხან იპარება, ხანაც ექოდ ჩამესმის ყურში,
და ეს ცხოვრებაც მერცხალივით საამურია,
როცა მეხება შენი ნაზი ლამაზი ტუჩი.
მეგონა
დიდი მზე იყავ,
გამინათებდი
გზა-კვალს,
მცირე
ვარსკვლავი ყოფილხარ,
ზეცაში
არც კი ჩანხარ,
გაუფერულდა
ცხოვრება,
აღარ
მიმაჩნი არად,
ამ
უხიაგმა ცხოვრებამ
ლამის
შავ მიწას ჩამნთქას.
მინდა
ჩაგისუნთქო როგორც საუკუნო მთის ნიავი,
ჟასმინის
და ცაცხვის ნაზავს ემატება შენი კანის,
შენი
თმების სურნელებამ და ტანისამ გამაგიჟა,
თვალთა
შენთა გამონაშუქს ემატება ზე მთვარისა.
ოხ,
როგორმა უძლურებამ შემიპყრო და მასამარა,
ვაი,
თუ შენ არ გიყვარვარ, ისე ძლიერ, ისე მძლავრად,
რომ
ამ ჩვენი სიყვარულით მთლად შეიძრას ზენარეთი,
სიყვარულით
დატანჯული ყველა აღდგეს ხმელზე მკვდრეთით.
აღარ
ვიგრძნობ მაშინ მე თავს უმწეოდ და დაჩაგრულად,
ჩემს
გულშიაც გაწვიმდება, გაბრწყინდება მზისაგულა
და
როდესაც წვიმა მორწყავს დედამიწას, ბროლის თვალი -
ჩემი
გული ნუშს მოისხამს, გაზაფხულის სუნით მთვრალი.
,ჩემთვის ღამეც დღედ გადიქცა ,
განა, მე არ კი მიყვარხარ,
რომ დამდევ, როგორც იაბო,
მინდა, რომ როგორც ვარსკვლავმა,
ვიბრწყინო, სულ ვიკიაფო,
შენც თვალში ცეცხლი დაგინთო,
გულში ჩაგიდგა ნათელი,
სულ იელვარო, მზესავით,
მერე მოგეცეს საშველი.
ჩავიცვი
ტანზე იმედები, როდისმე გნახავ
და
გავაგრძელებთ სიყვარულის უცნაურ საგას,
შორით
ტრფობას და შორით დაგვას აქვს თავის ეშხი,
რომც
ვერა გნახო, შენი გულის ბაგუნი მესმის.
სიყვარულს
ვერ გაექცევი, სადაც არ იყო, მოგძებნის,
უნდა
დაგათროს ვნებებით, აგიწიოკოს გრძნობები,
ფიქრები
მიწეწოს-მოწეწოს, სისხლით აგივსოს ტუჩები,
გონიც
რომ დაგაკარგინოს, შველას ნურსაით ნუ ელი.
ვარდისფერი
იმედებით დავფრინავდი ჯერაც ბავშვი,
არ
მგონია, ღმერთო, ჩემო, თუ ამხელა გავიზარდე,
დღესაც
ზღაპრულ კოშკში ვცხოვრობ, ძირს ჩამოვყრი თმა-დალალებს,
ამოვზიდავ
მხოლოდ იმას, ვინც ნატკენ გულს დამიამებს.
ხმას არ მცემ, დუმხარ, მიღიმი,
შენთან ლაპარაკს ვნატრობ,
სულის შეძვრამდე მიყვარხარ,
გვერდს ნუ ამიქცევ, ქალო.
ის აღარ განმეორდება,
რაც რომ სიზმარში ვნახე,
მე ვიჯექ ტახტზე მეფისა,
შენ კი მეწვინე მკლავზე,
გეცვა ფარჩისა კაბა და
ყელს გიმშვენებდა მძივი,
ტუჩებზე გეკონებოდი,
კვლავ ჟრუანტელი მივლის.
გამოიხედე, ქალაუ,
მაგ თვალთა ეშხით მთქორე,
სიტყვასაც ნუ დამამადლი,
სიზმარს ავიხდენ თორემ.
რატომ გეძახის ეს გული, რად ვსევდიანობ, გნატრობ,
ჩემი ცხოვრების ყვირილავ, ჩემი ცხოვრების სარგოვ,
სად დამეკარგე, სადა ხარ, ცრემლებით ბალიშს ვალტობ,
ამღერდი, ლექსი მომიძღვენ, ნუ მიმატოვებ მარტო,
იქნება ჩემს ხმას გამოჰყვე, იქნებ პატივი დამდო,
სულეთში კი არ შემომხვდე, აქ ჩემთან ახლოს გნახო,
გაიჟღრიალებს ეს გული, უშენობით რომ ათოვს,
ჩემი ცხოვრების ყვირილავ, ჩემი ცხოვრების სარგოვ.
ბატონო
ჩემო, ბატონო,
რა
მშვიდად, წყნარად მიცქერით,
ნეტავ
რა ფერის თვალი გაქვთ,
მწვანე,
ლურჯი თუ ცისფერი?!
და
რატომაა რომ ეს გულიც
ასე
უცნაურად მიძგერს,
თვალებში,
მაგეთ თვალებში,
ალბათ
და ყველაფერსაც მივცემ.
ვის დასცემია
ქარიშხალი
პოეტურ ჟინის,
ის თუ გამიგებს,
ან მოგკლავს იგი,
ან ძეგლს აგიგებს.
სიყვარულმა, მე არ ვიცი, ასე როგორ გამაგიჟა,
სიცოცხლე
მშვენიერია, თუ კი ვიღაცას უყვარხარ,
მოისხამ
ფრთებსაც არწივის და გაფრინდები უფალთან,
ეტყვი
მადლობას, რომ იმან ასეთი ნიჭი მოგმადლა,
სიცოცხლე უსიყვარულოდ უკვამლო ხანძარს მოაგავს..
სიყვარულზე
თუ კი რამე არსებობს, წავიკითხე აზრები და ლექსები,
არ
დამრჩა არც პლატონი, არც გოეთე, არც კანტი და არც
უბრძნესი ჰეგელი,
მე კი მაინც ჩემებურსაც აღვნიშნავ, არც ვარსებობთ სიყვარულის
გარეშე,
უიმისოდ
ღმერთმა ნუღარც მაცოცხლოს, მაგეთ ყოფას მერე
რაღას დავეძებ.
ველოდები გულის მურაზს, რომ მომწეროს ერთი სიტყვა,
და ის სიტყვა მირჩევნია, დუნიაზე თუ რამ იქვა,
თუნდაც მომკლას, დამანელოს. დამაყაროს ციდან რისხვა,
მაინც ყველას მირჩევნია მისი მხოლოდ ერთი სიტყვა.
განა არ გყოფნის, რომ მტანჯე და ცოცხლად მაწამე,
არრაა ყოფილა ფარჩები და შეიდიშები,
შენ მე სულიდან ყვავილების ველი მომპარე,
მოღალატეო, ახლა ურცხვად ნუ იღიმები.
უკიდეგანო სამყაროს თუ არ ყოფნის ძალა,
მარადიული გრძნობები რომ შეინარჩუნოს,
შენ, ჩემო ჩიტო, რა გული გაქვს ასეთი მკერდში,
რომ გვიგალობ და სიყვარულზე სტვენით აშუღობ.
რომ არ გიყვარვარ, ვიცი კარგად და არცა მალავ
გადავუხადო ამ ცხოვრებას მე უნდა ღალა,
იმისთვის, რომ არ დავაფასე გრძნობები წრფელი,
შეუბრალებლად, უგრძნობელად გკარი შენ ხელი.
ახლა კი უნდა გამისწორდე ასე სასტიკად,
აღარ შემხედო, არ მომაპყრო მზერა უძირო,
შენ ჩემს სიყვარულს ინახავდი ისე სათუთად,
გასკდა ეგ გული და გრძნობებიც ორად გაიყო,
ხან ბულბულივით გიყვარვარ და მესათუთები,
ხან საშინელი დამცირების მიდგას წუთები,
მაგრამ მე მესმის შენი, ო, როგორ მესმის,
ჩემი გულიც ხომ გაპობილი ძალუმად კვნესის.
მე შენ გელოდი, მოსვლა მაინც დააგვიანე,
სხეულის თითო უჯრედიდან გეძახდი: - მოდი,
შენ არ გესმოდა, სხვა ბილიკებს, ქარებს მისდევდი,
სხვა იალაღებს, სირინოზებს
დაჰყავდი ოდით.
და უკვე როცა დავიცალე ცდით და ლოდინით,
გავშალე თმები და მივეცი ტურფა აისებს,
ახლა შენს გულში სიყვარულის ცეცხლი ბრიალებს,
მოდი და ერთად შევეგებოთ სევდის დაისებს.
ვგონებ
რომ ცოტათი შექების ღირსი ვარ,
სულ
აღარ მაკვირვებს სიტყვათა თამაში,
ვიცი
რომ ვარდიც ვარ, ზამბახიც, გვირილაც,
ზეცაში
დავფრინავ ქარივით თამამი
ლურჯ
ღრუბლებს ამაყად ზევიდან დავცქერი,
ხან
ამ ტყის დალი ვარ, ხანაც ვარ ისიდა,
ვიცი,
რომ ლექსებით ზეცამდე ავედი,
იქიდან
გიცქერ და იდუმალ მიზიდავ.
წყლის წვეთშიც შენ ხარ, დილის ნამშიც, მფრინავ სიოშიც,
მინდორზე, ველში, ტყის ჩრდილებში, ალუბლის ბაღშიც,
ჩემს ლამაზ ფიქრშიც, გულშიც, სულშიც შენა ხარ მხოლოდ,
მაგრამ ვერ გპოვე, ვერ შეგიცან და ვერსად გნახე.
იქნებ შენა ხარ, ვინც მიყვარდა ამდენი ხანი,
იქნებ შენს ცდაში გათანგულა ჩემი სხეული,
მიწისა უკვე აღარ დამრჩა ვახში და ვალი,
შენკენ მოიწევს უიმედოდ სული ეული.
რომ დამიამოს იარებით დამჭკნარი გული,
უსიყვარულად წასვლა ზეცად რომ უწერია,
მეჩურჩულება სიო ნაზად შენს ძვირფას სახელს,
მაგრამ არ მესმის, ნახვა შენი არ მიწერია.
Потомства от существ прекрасных все хотят,
Чтоб в мире красота цвела — не умирала:
Пусть зрелая краса от времени увяла —
Ее ростки о ней нам память сохранят.
Но ты, чей гордый взор никто не привлекает,
А светлый пламень сам свой пыл в себе питает,
Там голод сея, где избыток должен быть —
Ты сам свой злейший враг, готовый все сгубить.
Ты, лучший из людей, природы украшенье,
И вестник молодой пленительной весны,
Замкнувшись, сам в себе хоронишь счастья сны.
И сеешь вкруг себя одно опустошенье.
Ты пожалей хоть мир — упасть ему не дай
И, как земля, даров его не пожирай.
Уильям Шекспир, 1590-е (перевод Н. В. Гербель, 1879)
მშვენიერებას უნდა დარჩეს მემკვიდრეობა,
რომ სილამაზემ იფერადოს ვარდის კონებად,
დამჭკნარ სიტურფეს მაინც ვერ ჰკლავს ჟამის ღრეობა,
მემკვიდრე არის მისი ხსოვნა და მოგონება.
გრძნობებს რომ ფანტავ, რაღა გრჩება, ნეტავ, მარაგად,
შენ, საკუთარი სილამაზის მონადქცეულო?!
ხრიოკ უდაბნოდ რად აქციე რთველის ბარაქა
შენ, საკუთარი არსებობის მტერო წყეულო!
მთელი მსოფლიოს სამკაული შენა ხარ ახლა,
მხოლოდ შენ ძალგიძს გაზაფხულთან გაბაასება,
რად არ გაშინებს, თუ ნაყოფი კვირტშივე გახმა,
მშვენიერებას რატომ ფლანგავ, ძუნწო არსებავ?!
წუთისოფელი შეიბრალე, შენს მზეს რომ ფიცავს,
მაგ სილამაზეს ნუ დაუთმობ სამარის მიწას.
ისე მიყვარდი, ვით პატიმარს ნაზი აისი,
როგორც ჩვილს ძუძუ, მზესუმზირას - მზე უსასრულო,
მაგრამ ახლა კი, ვგრძნობ და ვხედავ, გადამიყვარდი,
ცეცხლში ნაცარი, ნაღვერდალი ციმციმებს მხოლოდ.
,
თეთრ ხიდზე ვდგევარ, ხელთ მიჭირავს პატარა ვაშლი,
მომწერე რამე, დავინახო მგზნებარე ცეცხლი,
ყველა ასოში - განშორების სევდა და ცრემლი,
მჭმუნვარებამ თუ შეგიპყრო და ცახცახით მელი,
სუდარასავით თუ გათეთრდა ფიქრები შენი?!
მომწერე, კარგო, სუნთქვა ვიგრძნო სიცოცხლისმჩენი,
გავიკვირტები, ვით ლოტოსის ყვავილი თეთრი.
ვნანობ
ახლა, რომ შენ გარგუნე წილად ყოველი,
შენი
ჩასუნთქვა-ამოსუნთქვა ძვირად მიღირდა,
მხოლოდ
შენ იყავ ჩემი ტრფობის მძიმე უღელი,
შენ
იყავ ჩემი დეზდემონაც, ჩემი ისიდაც.
შენ
მარტომ შესძელ გაგეხადე ყმად და მონადაც,
შენს
დანახვაზე იხსნებოდა ცაზე ღრუბელი
და
თუ კი მაინც შეგაწუხე, ვერ შევძელ როცა,
დამაწვა
ლოდად, დამიმძიმა ზურგზე უღელი.
შენთვის
კი ვიყავ არაფერი, ერთგული მონა,
ამსრულებელი
კაპრიზების, ყველა სურვილის,
მხოლოდ
ამჟამად თუ მოგნათლე წიწილმა ქორად,
ახლაღა
მივხვდი, დავრჩენილვარ მშიერ-მწყურვალი.
ჰე,
მეგობარო, თუ არა გაქვს თავისუფლება,
ის
სიყვარულიც გრძნობა არის მხილოდ მთრგუნავი,
იქნება
შეძლო, იმოქმედო მხოლოდ გუმანით,
მე ყველა ლექსი მაგონებს შენს თავს
და თითო სტრიქონს შენთვისა ვწერდი,
ვეღარ ვიშუშებ ჩემს გულში ღიობს,ბექთარი მეცვა,
მტერს ვებრძოდი,
ვხნავდი, ვთესავდი,
დღეს ყვავ-ყორანი შემსევია,რომ გიყვარდი, კი ვიცოდი!
მცხუნვარება შენი, მზეო, მკლავდა,
საგრილებლად მივადგები რიონს,
ყველა კენჭი შენს ნათითურს ჰგავდა,
წყალს ვუყურებ, არვინ ამიმღვრიოს.
დავინახო სხივიანი სახე,
სურვილების კიდობანი გავხსნა,
ჩავიფიქრებ, ყველაზე დიდ სურვილს,
იქნებ დამხვდე ჩემი სახლის კართან.
დალი ვარ დალალდაყრილი,
ფიქრი ვარ მონადირეთა,
მარტო ჩემ ნებით თუ მოჰკლავ
ჯიხვთა, შველთა და ირემთა.
არ მოგასვენებ დღე და ღამ,
გაგიტან თვალთა ისრითა,
იჯდე და ისე ტიროდე,
ფიქრობდნენ, "როგორ იწვიმა",
ის წვიმა თან წაგიყოლებს,
შენს სახლსაც, ნაზელსა თიხითა,
მე ქარიშახალი მამშვიდებს,
შენ წყალზე ივლი ტივითა.
ვაჟი:
ქალავ, მიყვარხარ, მინდიხარ,
ტრფობისას შევსვამ ფიალას,
მზემ ჭალას თავი ანება,
ამ გზაზე გამოიარა,
მისი ნამზევი გეტყობა,
შემოგფაკვლია ღაწვები,
ტუჩი ალუბალს მიგიგავს,
შიგ შაქარივით ჩავდნები.
ქალი:
რაი გინდია, ვაჟაუ,
ამ გზაზე რაზედ მიდგახარ,
საფირონის გაქვს თვალები,
შიგ ზღვები მოდი-მიდიან,
ჩემს თვალებში კი სულ მუდამ
შავი ღრუბელი, ნისლია,
ელვა, ჭექა და ქუხილი
ცეცხლებს ისრებად ისვრია,
არ განგმიროს და არ მოკვდე,
შენზე არ დამრჩეს ფიქრია.
მე რომ დამტოვა ტიალად.
ახლა თუ არ მამინდომებ,
თუ ახლაც მეტყვი უარსა,
წავალ და დავიკარგები,
მისდიე შენსა გუმანსა.
ქალი: ვაჟაუ, ტყუილად ბრაზდები,
ჯერ შემოგხედო კარგადა,
მერე არ დავინანიო
რომ აგიფარე ფარადა.
სიყვარულმა სულ არ იცის დახანება,
გესტუმრება, შენ არ იცი, როდის,
არ არსებობს მისთვის არც დღე, დაღამება
და ვერ იტანს ჭიანურს და ლოდინს.
გაგიტაცებს ზევით ცაში და გაგაფრენს,
ხან კი მწარედ დაგანარცხებს ძირსაც,
მაინც გვინდა, ვიყოთ უფრო სასურველი,
ჩვენც გვიყვარდეს, შემოგვხარის ვინაც.
სანამ ღრუბელი თავის თეთრ მკერდს გადამიშლიდეს
და ვნებით, თრთოლვით, სიყვარულით ჩამიხუტებდეს,
მანამ გავყვები შენს ქუჩაზე წვიმის გუბეებს,
ღამის ფარნების ფერადობას რომ იხუტებენ.
გამახსენდები, როგორც სულის, გულის მალამო,
გამახსენდება ის დღეც, წვიმა და ის საღამო,
როცა გვიყვარდა ერთმანეთი და მწამდა შენი,
დღეს ერთმანეთის აღარ გვესმის, რაც გინდა ქენი.
ამოვიღებდი ამ გულიდან თითოეულ ბგერას,
როგორ მიყვარდი, ვერ შევძელი, შენთვის რომ მეთქვა,
მაგრამ შენ ჩემთვის არ გცალია, გიცვლია ფერი,
ლეგა ღრუბლებმა წამიყვანონ, ამასღა ველი.
ამოვარდა ქარი და თან მოჰყვა თქეში,
მე პატარა ჩიტი შენს დიდ მხრებქვეშ ვთბები,
მიმზერ ალერსით და სიყვარულით ვტკბები,
არ გაფრინდე, ჩიტო, არ გაშალო ფრთები.
თან არ გაიყოლო ჩემი ოცნებები,
ვიღაცას ვუყვარვარ აუხდენელ გზნებით,
ვიღაც ჩემზე დარდობს, მე რომ არ მგავს ფერით,
ჩემზე ლამაზია, ჩემზე დიდი ფრთებით.
შემიყვარდა ქარი, შემიყვარდა თქეში,
ძლიერ ფრთებქვეშ მძინავს, ძლიერ ფრთებქვეშ ვთბები,
მომაგენი, ვიცი, ალღოთი და გეშით,
არსად გამიფრინდე, არ გაშალო ფრთები,
დაიღალა ჩვენი ხალხი ათასგვარი კოშმარით
და გაყოფა თავის ყულფში გადაწყვიტა ჯომადიმ,
მაგრამ სულზე კი მიუსწრო ცოლმა, ნაზმა ციციამ,
კაცი ვალით] გააყოლა საფრანგეთში "ვიზიარს".
იქ რა ნახა ჯომადიკომ უკეთესი ცხოვრება,
მაგ ტალახში რა მინდაო, ვუქცევივართ მონებად,
შეუთვალა, თავის შვილებს, ულამაზეს ციციას,
მაქეთ ვეღარ დამინახავთ, თქვენ რაც გინდათ, გიქნიათ.
დამაკოცნინე ეგ თითები, ბროლი, ნათალი,
დამაკოცნინე შენი ბაგე, შეუბღალავი,
თორემ წავალ და უფსკრულებში ჩაველოდები,
თუ ვერა ვნახე ჩემი სევდის, დარდის წამალი.
როგორ მიყვარდა შენი ტანი, ნაზი, ფაქიზი,
როგორ მიყვარდა ეგ თვალები, ზღვები უძირო,
ახლა კი შორს ხარ, როგორ ღმერთი და მემალები,
მინდა ღრუბლებს და დაკიდებულ ზეცას ვუმზირო..
დამაკოცნინე შენი, ტანი, შენი თითები,
შენი ბაგენი, ლამაზ ვარდად მზის ქვეშ გაშლილი,
თორემ შენს კართან შენს ქუჩაზე მთვრალი მოვკვდები,
წყალწაღებული, უსამართლოდ შენგან დასჯილი.
მოვდივარ სახლისკენ, გზად, ვხედავ, პატარა სატვირთო მანქანა დგას, იყიდება ძველი კარტოფილი, კიტრი, პომიდორი, ყველი, გამყიდველი ლურჯთვალა კაცია, იმერელი, ჩასახლებული ახალციხეში, იქიდან ჩამოაქვს ხოლმე პროდუქტი, გამეხარდა რომ დავინახე, ჩემი შვილი ძველ კარტოფილს ითხოვს ახლაც, ახალი არ უყვარს რატომღაც. მივედი, ვიყიდე კარტოფილი, პომიდვრის ჯერი დადგა, კარგები ჩამიწყვე, - ვთხოვე, თქვენ თვითონ აარჩიეთ თქვენნაირი ლამაზებიო, გამეცინა, არაფერი მითქვამს, კი გავიფიქრე, რაღა დროს ჩემი სილამაზეა -მეთქი, დავიწყეთ ერთად ჩალაგება ბოსტნეულის, რომ მივუახლოვდი, რაღაცნაირად დაიბნა, გაწითლდა, ფული რომ მივეცი, ვეღარ დაითვალა, მერე საერთოდ დაუცვივდა ხელიდან, ქარმა წაიღო, მომიწია მასთან ერთად სირბილი და ფულის აკრეფა, ახლა ვზივარ და მეცინება, ძლივს დავეწიე ორ ორმოცდაათლარიანს, კიდევ კარგი სიმწრით ნაშოვნი ფული არ დაკარგა იმ პატიოსანმა კაცმა.
სანამ დაფნისას დავიდგამ გვირგვინს,
წავალ, წავალ და დაგტოვებ მარტო,
სიყვარულის აშუღსა და ტრფიალს,
გზა დამხვდება ლამაზი და ფართო,
უარს ვეტყვი ამ ცხოვრებას ტიალს.
იქ მოვისმენ ბულბულების სტვენას,
იქა ვნახავ ყვავილებსაც გვიანს,
ზამბახები გამეშლება ფერხთით,
საუცხოოთ სუმბული რომ ჰქვიათ.
წავალ, წავალ და დაგტოვებ მარტო,
სიყვარულის აშუღსა და ტრფიალს,
მე გზას ვნახავ ლამაზსა და ფართოს,
რა დაკარგე, იქნებ, მიხვდე გვიან.
გამშორდი და სხვა ქვეყანას წახვედი,
გავცქერივარ თვთმფრინავებს ახლაც,
ამ წუთას რომ ზედ თბილისზე ტრიალებს,
იქნებ შენი პერსონაც თან ახლავს.
გთხოვდი ტრფობას, შენ კი მწუხრი მომეცი,
ნუთუ ვეღარ გადალახე დილემა,
მწერდი, - ცოტა მოითმინე, ძვირფასო,
ყველაფერი ხუთიანზე იქნება.-
მპირდებოდი, შენ კი ისე წახვედი,
სიტყვებიღა დამიტოვე იმედად,
რა ცოდვა მაქვს ასე უპატიები,
დავრჩი მარტო ცის შემყურე ფიქრებად.
დავიღალე და შენს ლოდინში ფრთები მოვკეცე,
იქნება მითხრა სადა ცხოვრობ, გრძედი, განედი,
უკანასნელად უნდა შევძლო, შენთან მოვფრინდე
და შემოგხედო, მოღალატევ, უნდო თვალებში.
იქნება შეგრცხვეს და გაწითლდე სულ ცოტა მაინც,
წამოგივიდეს თვალთ ცრემლები უფერო, მლაშე
და წამჩურჩულო: - შენ მიყვარდი, ყველაზე მეტად,
ოღონდ ცხოვრებამ დამიგო მახე და გვიან გნახე.
ნისლს შევერევი, ნაცრისფერს,
წინ დაგხვდე, კვამლში გაგხვიო,
ქარივით მოგეძალები,
შეხედე, ვეჟო, რა გიყო,
სული შეგეკრას, შენს სუნთქვას
ვგრძნობდე მხოლოდ მე, თვალებით
ვერ მიპოვო და ვერ მნახო,
გულს წაგეკიდოს ალები..
