ფიფქებით და ფიქრებით
საშობაოდ ვივსები,
წმინდის მადგას ნათელი,
დამტრიალებს ფანტელი.
ღმერთი იშვა ბეთლემში, -
საუკუნო ცხონება
მოგვანიჭა კაცის ძეთ, -
გაგვინათა გონება.
მოკაშკაშე ვარსკვლავმა
სიხარული მოგვფინა,
ჩვენს გულებშიც გიზგიზებს
კელაპტარი, "ოდილა.
ოდილა და ოდილა,
ოდელია, დელია",
ზამთრის ღამე სითბოს გვგვრის,
ანგელოზნი მღერიან.
აიტაცა ნათელში
ცამ ეჟვანი მჟღერია,
სამუდამოდ დაშრება
მწუხარების ცრემლია.
"ოდილა და ოდილა,
ოდელია, დელია,"
ცხვრების ფარას მოუძღვის
ზნეკეთილი მწყემსია,
სიყვარულის ზეობა
მიწყივ დაუწესია.
ქვეყნად ყველა სიმდიდრე
მისი ფეხის მტვერია,
შევეგებოთ მესიას, -
ის სიკეთის მთესია,
"ოდილა და ოდილა,
ოდელია, დელია."
ფიქრია და თეონა დღეს ეწვივნენ მეგობარს,
მეგობარი ზღარბია, მათი შვილის ნათლია,
მათი გოგო, დედოფალა, უკვე სამი წლისა გახლავს,
ბაღში დიდი სუფრა ელით, ესტუმრება ტურა, მგელი.
ზღარბი უყვარს ყველას ტყეში, არ ატყუებს მასაც გეში,
იცის ვისთან იმეგობროს, იცის ძველი ადათ-წესი,
ეს რა ჭირი ამიტყდაო, ასეთ კაცთან რა მინდაო,
მას ბაძავენ გოგოებიც, მეგობრად ჰყავთ ზღარბი ერთი.
ქარვისფერი ყურძენით გამოივსეს პირები
თეონამ და გოგიამ, ლადიკომ და სონიამ,
ძაღლი ყურშაც თანა ჰყავთ, კბილი გაჰკრეს ატამსაც,
შემოდგომა სწვევია გურჯაანს და კარდანახს,
წითელ-ყვითლად ბრჭყვიალებს სანახები, გარემო,
- ბებოს დაქნილ ჩურჩხელებს ვერ გავატანთ ქარებსო!
- იძახიან ბავშვები, დადგნენ ეზოს დარაჯად,
ყურშაც ყეფით ამცნობს ყველას, - ემტერება არაკაცს.
ქოში ჰყარა უკუღმა
ბიჭმა, გვარად ჟურულმა,
თვალში ეპატარავა,
შეუტია მამალმა.
ტყუილად არის ჟურული?
თანაც ბიჭი გურული?
წკეპლით ისე გახადა,
ქარს მიჰქონდა ბუმბული.
გაუკვირდა ბებიას,
რად არ ყივის მამალი?
- შერცხვენილი რას იყვირებს?!
თუ მოარჩენს წამალი.
ღორს ეყოლა ათი გოჭი
და ათივე იყო ბიჭი,
გაიზარდნენ გოჭუნები,
გაეზარდა ყველას კიჭი,
შეუტევდნენ ერთურთს ზოგჯერ,
დააგლეჯდნენ ყურს და დინგებს,
გოგო ერთიც არა ჩანდა,
მანდილით რომ ბრძოლას იგებს.
ღუღუნებს და ღუღუნებს,
"აღუ", "აღუს" იძახის,
პაწაწინა თეონა,
ჩიტიც გალობს კირკაცით,
"ქვითკირ", "ქვითკირ", გასძახის
ავთანდილს და რობიკოს,
- დაიზრდებით ძმები და
უნდა კოშკი ააგოთ,
ისეირნებს გოგონა
დიდი სახლის ეზოში,
ატმებს ხიდან ჩამოკრეფს,
თქვენ მოგართმევთ ჩეროში.
ყვავო, რადა ყრანტალებ,
რად წაიღე ყურები,
გგონია რომ გვახარებ?!
დაგვიხეთქე გულები!
ხან ბოძიდან დაგვყურებ,
ხან სახურავს ეწვევი,
არვინ სტუმრად არ გიხმობს,
შენი სულისკვეთებით. -
არ გაქვს გულში კეთილი,
დაერევი წიწილებს,
დროზე თუ არ წაბრძანდი,
მეც შენსავით ვიყვირებ.
ყანებში ჩასხდნენ ყაყაჩოები,
სხივთა დაიდგეს ხარაჩოები,
ცას დაეფინა ოქროს ნათელი,
დადგა ფერების კორიანტელი.
ლაღობს ბუნება, აჟღერდა თარი,
ჩიტებმა მისცეს ბუნებას ბანი,
მწყემსები მთების უსმენენ ექოს,
ცხვარი მოედო დაბლობს და ბექობს.
შოთა უსმენს შაშვს და ფიქრობს,
ნეტავ ჩიტი რაზე ფიქრობს?!
თუ გამოსცემს ხმატკბილ ჰანგებს,
მთელ ქვეყანას რომ ახარებს,
ალბათ არის გულკეთილი,
ბეჯითი და ძალზე ზრდილი,
კი არ ღნავის, როგორც სანდრო,
მაინც ყველა იმას ართობს.
- შრომას უნდა მიეჩვიო,
- ეუბნება პაპა სანდროს
და პატარაც გამალებით,
ნუშის ტოტზე ატამს ამყნობს.
ჩრჩილი
შალის წინდა შეუჭამა
ბებოს თეთრმა პეპელამ,
სკივრში ფრთხილად ჩაწყობილებს
მიეპარა ნელ-ნელა,
გამოფინა ბებომ მზეზე
ნაირფერი წინდები,
- ჩრჩილი სიცხეს ვერ გაუძლებს,
დააცვდება კბილები
შეროზია გვარი აქვს,
სახელი კი - მინდია,
- ხევსურული სახელი
ვინ დაგარქვა ბიძია,
- დედიკო მყავს ხევსური,
მაღალ მთების შვილია,
ხევსურეთში ატარებს
ზაფხულს ჩვენი მინდია.
ჩოჩორივით ჯიუტია
ჩვენი ნელი ცუგრუმელა,
აბაკუნებს ფეხებს, ამბობს:
წამიყვანეთ სადაც ცხელა,
უდაბნოში უნდა ვნახო
კუზიანი აქლემიო,
ზღვაც ყოფილა იქვე ახლოს,
ჩემი ბებოს ნაქებიო.
- ჩემია და ჩემია, - გაიძახის მედეა,
ჩასაცმელი ბევრი აქვს, სახლში აღარ ეტევა,
- უწილადე მეგობრებს, რაღად გინდა ამდენი?!
გამოივსო კარადა ქუდებით და კაბებით!
- მედეას კი არ ესმის თითქოს ბებოს ნათქვამი,
თავს იწონებს ქუჩაში ქუდით ძალზე ახალით,
ერთხელ ქარი მოფრინდა, შემოაღო კარები,
სულ ქუჩაში გაფინა ქუდები და კაბები.
ციცოს უყვარს ციცუნია,
ჩვენი ეზოს კატაა,
"ცოცხალი" და "ხეკი" უყვარს,
ჭამოს, მუდამ მზადაა,
მაგრამ ციცო არ ანებებს
ზარმაცსა და უსაქმურს,
თევზი ჭამოს, სანამ თაგვებს
არ გაავლებს ყველას მუსრს.
- ციცრის კვერცხი ვნახე ჭრელი,
- ამბობს ცელქი გოგიტა,
- ასეთები არც მინახავს,
იყიდება როდიდან?
თუ კი კვერცხი ამოართვი
ყველა ფრინველს ბუდიდან,
გაზაფხულის სურნელებას
ფრთებით ვინღა მოგვიტანს?!
ცის კიდეზე მოჩანს მთვარე,
დახუნძლული სხივებით,
ალუბლის ხეს ზედ დაჰნათის,
დაუქარგავს სირმებით,
- მამა, მამა - ნეტავ მთვარე
არ შეგვიჭამს ალუბლებს?
შეანათა თვალში სხივი,
ძილს არ აცლის, აწუხებს.
- არა, შვილო, მზე და მთვარე
მნათობები არიან,
არ ჭამენ და არა სვამენ,
ცის ტატნობზე დადიან,
მათ გარეშე დედამიწა
შავი, ბნელი ბურთია,
დღე მზისაა, ღამე მთვარის,
ბრძენ კაცს ასე უთქვია..
ძროხამ კუდი გაიქნია,
თავში მოხვდა გოგიტას,
ბუზის ნაცვლად მე მომხვდაო,
ბიჭი ჩაწვა ლოგინად,
არ მიირთვა არაჟანი,
არ შეჭამა მაწონი,
კაკაო კი მოენატრა
ფუნთუშით და ხაჭოთი,
გადაწყვიტა, შეურიგდეს
ძროხას, ბებოს მარჩენალს,
ზაფხულობით რომ ჩამოვა,
ვის იმედად დარჩება?
ძალა ერჩის ჩვენს ათუკას,
სურვილი აქვს ერთი დიდი,
ჭიდაობა ძლიერ უყვარს,
ჩემპიონი გახდეს ბიჭი,
მაგრამ მთვარეს ვერ ერევა,
მისი შუქი თავგზას უბნევს,
მის დამნახავს ეძინება,
ტყუილუბრალოდ იქნევს მუშტებს.
წია-წიას რომ იძახით,
ჩემო ოქრო წიწილებო,
საჭმელიც გაქვთ, დაგაპურეთ,
დედის ფრთებქვეშ იძინებთო,
მაინც წუხხართ, მაინც წივით,
მაინც არ ხართ კმაყოფილი,
კვირას სტუმრად კატას ვიწვევ,
გახდეს თქვენი დედობილი.
წუნიაა ჩვენი სოფო,
კერძებსა და საჭმელს ირჩევს,
დღეს არ ჭამა კარტოფილი,
აივნიდან ისვრის ბლითებს,
მეორე დღეს მოითხოვა
- შემიწვიო კარტოფილი!
- კი, დედიკო, ასე იყოს,
შენა მყავდე კმაყოფილი!
- და უმზადებს დედაც ნუგბარს,
იმას, რასაც გოგო ითხოვს,
ღუმელთან დგას დღე და ღამე,
არ იტიროს სოფომ მიტომ,
მაგრამ ერთ დღეს საოცარი
ამბის გავხდით ყველა მოწმე,
მის ყვირილზე გამოცვივდა,
ყველა ციყვი დასხდა ტოტზე,
დედა ხესთან მიიწვიეს
და მიართვეს წაბლი, თხილი,
უთხრეს, - თუ არ გიფრთხილდება
შენი სოფო, შენი შვილი,
წამოდი და ჩვენ მოგალხენთ,
გახდი ჩვენი დედობილი!
ჭერმის ტოტი დახუნძლულა,
თავს იწონებს ნაყოფით,
ბავშვებს იწვევს, მომკრიფეთო,
ყველასთვის მაქვს სამყოფი,
იამ, დოდომ, ქეთევანმა
კალათები გაავსეს,
ყველას უნდა დაურიგონ,
ვინც დედიკოს ახარებს.
ჭიებს ჭამენ ჭუჭულები,
ზედ ბალახსაც აყოლებენ,
გუბეში წყალს მიირთმევენ,
არ ჭირდებათ გამყოლები.
ხვავი და ბარაქა ჩამოდის კარდაკარ,
გაივსო ბეღელი, გაივსო ნალია,
მშრომელ კაცს სახეზე ღიმილი ატყვია,
თევზებით სავსეა ვარცლი და ბადია,
ოჯახი ბანაობს თაფლსა და ერბოში,
ვერ დაიწუნებენ სიტკბოთი, გემოთი,
ჩამოდის კარდაკარ ხვავი და ბარაქა,
დარჩება ამბავი ზღაპრად და არაკად.
ხახვსა ჭრის და ტირის დედა,
ცრემლები სდის ღაპაღუპით,
- ნეტავი ვინ გააბრაზა,
მოუმატა თენგომ წუხილს.
დედას ნიშნად თანაგრძნობის
ხელი ხელზე დაატია,
- არა ვდარდობ, -უთხრა დედამ,
ხახვის წვენმა ამატირა.
ჯამში მოჩქეფს ყურძნის წვენი,
გახალისდა ირგვლივ ყველა,
შემოდგომის ზეიმია,
სიყვარულით თბება კერა.
ჩურჩხელების რიგში დგანან
დიმო, ნიკა, ქეთი, ლელა,
ბებო ყველას დაურიგებს,
გამრჯე ბავშვებს ელით ლხენა.
ჯუანშერმა ჯუნას უთხრა:
- არ გცოდნია სალამი,
გამარჯობას - სიტყვას ღვთისას,
ნურავის დაამადლი.
ჰავა არის საუცხოო
კოჯორში და მანგლისში,
თუ ხველება შეგაწუხებს,
ესტუმრები მაისში,
თუ კი გიტევს ალერგია,
კანზე გამონაყარი,
სურამია, - ამბობს ბებო,
- მაშინ შენი წამალი,
- გული, თუ კი გული გეწვის,
აღარა გაქვს ძალ-ღონე,
ქობულეთში გაემგზავრე,
ზღვის ხმაურს გაიგონებ.
- თვითონ ბებოს ახტალა აქვს
ამ წელს გამოწერილი,
რომ მოურჩეს ფეხ-სახსარი,
მისი სუსტი წერტილი.
.
ჰოროსკოპით ვერძი ვარო,
გაიძახის ათუკა,
ამიტომაც ცხვრების ფარას
ბიჭი უვლის სათუთად,
წინ მიუძღვის ტყეში, კლდეში,
არ დაუცდეს ბატკანს ფეხი,
ვინც ბეკეკას აწყენინებს,
დაატყდება თავზე მეხი.
