ერთ დღესაც ვანო პაპა ოსურ მხარეს გადასულიყო ნათესავების მოსანახულებლად, ცოტა დაელია კიდეც და უკანა გზაზე შეზარხოშებული ბრუნდებოდა. შორიდან ბავშვის ყვირილის ხმა მოესმა, მიაყურადა, ქართული სიტყვები გაიგონა, იქით დაიძრა. დაინახა ორ კაცს 11-12 წლის ბიჭი დაეჭირა და უმოწყალოდ ცემდნენ. ახლოს მივიდა, ყმაწვილი ეცნო, მისი მოსწავლე აღმოჩნდა. ბიჭს სახეზე აეფარებინა ხელები და პატიებას ითხოვდა. მოხუცმა აათვალიერა ბიჭი, დახეული შარვლის ჯიბეები დაბერვოდა, ჩანდა კაკლები მოეპარა. - რას ერჩით ბიჭს? - წყნარი ხმით იკითხა მოხუცმა ოსურ ენაზე, თუმცა იცოდა, რაშიც იყო საქმე, მაგრამ გამოსავალს ეძებდა, როგორ დახმარებოდა ბავშვს. კაცებმა ახედ-დახედეს, თითქოსდა, შენ ვიღასი ტიკიტომარა ხარო და თავისი საქმე განაგრძეს, -დაინდეთ, - კვლავ განაგრძო მოხუცმა, - შეცდა, შეეშალა, მეორეჯერ აღარ იქურდებს, ..ოსის ბიჭია, მამა არ ჰყავს, ქართველებთან იზრდება, ოსურიც იმიტომ არ იცის,- მათ შეჩერებას ცდილობდა კაცი, მაგრამ კაციჭამიებს ჰგავდნენ დამსჯელები. იცნო, ვინც იყვნენ. ორი ძმანი, მათ შესახებ ბევრი რამ სმენოდა კიდეც, მაგრამ მათმა საქციელმა ყოველგვარ მოლოდინს გადააჭარბა, იცოდა რა დაუნდობლები და კაცისმკვლელები იყვნენ, ასეთები ყველა ერში გამოერევა ხოლმე და სამარცხვინო ლაქასავით დაედება, რომლის ჩამორეცხვაც მერე ადვილი არ არის.- მე დავავალე კაკლების მოტანა სკოლაში,- აგრძელებდა მოხუცი, - მათემატიკის მასწავლებელი ვარ, რა ვიცოდი, აქეთ მხარეს თუ გადმოვიდოდა, - სიტუაციის განმუხტვას ცდილობდა, - არაფერი ჭრიდა, ერთმა სახეში მოარტყა მუშტი ბიჭს და ცხვირი გაუტეხა, სისხლი დაედინა ბავშვს მკრთალ გამხდარ სახეზე, რამდენიმე წუთში ისედაც უსუფთაო ტანსაცმელი სისხლში ამოესვარა, ამას კი ვეღარ გაუძლო მოხუცმა და ბრაზმორეული ყავარჯნით ხელში მაცემარებისკენ გაექანა. მოუტრიალდნენ გამხეცებულები, მასაც მოხვდა ერთი-ორი, თუმცა მოხუცი ხმას არ იღებდა, ისე უდრტვინველად იტანდა ყველაფერს, იმედი ჰქონდა, ცემის ჟინი გადაუვლიდათ და ბიჭს თავს დაანებებდნენ, მაგრამ ყველაფერი უშედეგო აღმოჩნდა. ბავშვს ხელებზე თოკი მოაბეს და ძაღლივით წაათრიეს იქვე ახლოს მდგომი სახლისაკენ. ძირს დაგდებულ მოხუცს თავი დაანებეს. ვანო პაპა ადგა, გამოუდგა წასულებს, ეხვეწებოდა, ბავშვი გაუშვით, დედამისი ინერვიულებს, მაგის მეტი არავინ ჰყავსო. არავინ უსმენდა, თავჩაქინდრულ ბიჭსაც ხმა ჩაწყვეტოდა ყვირილისგან. პატარა დამნაშავემ ახლაღა იცნო თავისი დამცველი, დასიებული თვალებიდან ძლივს იყურებოდა. გაუკვირდა, არ ეგონა, თუ მათემატიკის მასწავლებელი დაიცავდა ქურდსა და აბეზარს და მისი გულისთვის საშიშროებაში ჩაიგდებდა თავს, გაკვეთილებზეც არ უსმენდა, ხშირად აცდენდა, ერთხელ არ გასულა დაფასთან. მოხუცი უკან მიჰყვებოდა წინ მიმავლებს. ძმები უკან იხედებოდნენ, დაცინვით უყურებდნენ მოხუცს, რომელიც ბიჭის გათავისუფლებას ითხოვდა, რომ ვერაფერს გახდა, სთხოვა ნება დაერთოთ ბიჭს თან ხლებოდა, დათანხმდნენ. ეზოში შესულებს მეზობლები შემოეხვივნენ, მათაც გაეგოთ ყვირილის და ჩხუბის ხმა და მოსულიყვნენ, ზოგი სეირის საყურებლად, ზოგიც- საგულშემატკივროდ, ზოგიც - ღმერთმა იცის, რისთვის. არავინ მოუწონა ძმებს საქციელი, მაგრამ უკან ვერ დაახევინეს, თურმე აპირებდნენ ქურდისთვის საბოლოოდ ესწავლებინათ ჭკუა, მაგრამ რა გზით, ჯერ არ ჰქონდათ გადაწყვეტილი. ვანო პაპამ მოსულებში ერთი-ორი ნაცნობი აღმოაჩინა, დახმარება სთხოვა, დაჰპირდნენ, ძმებს დავათრობთ და მერე ბიჭს გამოვაპარებთ და წაიყვანეო, ასევე ბიჭის დედასაც შეატყობინებდნენ, რომ ბავშვი ცოცხალი იყო და საღ-სალამათი, ოსურ სოფელში დარჩა ვანო მასწავლებელთან ერთად და დილით დაბრუნდებაო. მოხუცი ცოტა დაწყნარდა, ნაცნობთან შეაფარა თავი. საწოლზე წამოწვა, ის იყო მიეძინა, გააღვიძეს, ბავშვი თავისუფალია და წაიყვანეო, სიხარულის ელდა ეცა, გული ეტკინა, მარცხენა მხარეს ხელი წაივლო, მაგრამ ხვდებოდა რომ ამის დრო არ იყო, ბავშვს ხელი მოჰკიდა და სიბნელეში გაუჩინარდა. მოხუცმა ყველა კუთხე-კუნჭული ზეპირად იცოდა, ამიტომ იოლად მიიკვლევდა გზას. ხანდახან გული შეახსენებდა ხოლმე თავს და ჩერდებოდა, ტკივილი მატულობდა, მოხუცი ჩქარობდა, თენდებოდა, არავინ დაგვეწიოსო, მერე უფრო გართულდებოდა ბავშვის გამოხსნა. მიმავალთაგან არც ერთი არ იღებდა ხმას, ისე უსიტყვოდ მიუყვებოდნენ გზას მოსწავლე და მასწავლებელი. ბიჭი ახლა ძალიან ნანობდა, რომ კარგად არ სწავლობდა მათემატიკას, აბრაზებდა დედას, მერე ღმერთს პირობას აძლევდა, რომ თუ სამშვიდობოს გავიდოდნენ, კარგი მოსწავლე გახდებოდა, დედას გაახარებდა, ვანო მასწავლებელსაც... საზღვარს მიუახლოვდნენ, ქართული სოფელიც გამოჩნდა, - გაიქეცი, მე აქ დავრჩები, - თქვა მოხუცმა და მიწაზე დაჯდა, ტკივილისგან ბალახები მობღოჯა, მეორე ხელი გულზე მიიდო, სახე მოეღრიცა,- წადი, წადი, - ეძახდა ბიჭს, რომელიც ჩასჭიდებოდა მოხუცს და მის წამოყენებს ცდილობდა, - გაიქეცი, თუ დაგიჭირეს, მოგკლავენ,- ეუბნებოდა კაცი,- მათ დანდობა არ იციან, ისინი ადამიანები არ არიან, ხომ ნახე, - ძლივსღა ლუღლუღებდა, - წადი და პირობა მომეცი, რომ დიდი ადამიანი გახდები, - დაამთავრა მოხუცმა, ბიჭმა თავი დაუქნია, მიხვდა, რომ ავადმყოფის დახმარებას მარტო ვერ შეძლებდა, ხელი გაუშვა და ქართული სოფლისკენ გაიქცა. მოხუცი ხვდებოდა, რომ ბიჭი აუცილებლად მოიხედავდა უკან, არ უნდოდა წაქცეული დაენახა, სამუდამოდ დაამახსოვრდებაო, უკანასკნელი ძალები მოიკრიბა... როცა ბიჭმა მოიხედა, გაუნძრევლად იჯდა, თავი გვერდზე დაეხარა და მას შესცქეროდა, თითქოს მის ყველა მოძრაობის იმახსოვრებდა, თვალი თვალში გაუყარეს ერთმანეთს მასწავლებელმა და მოსწავლემ, თითქოს ერთმანეთს დაემშვიდობნენ.
მეორე დღეს მთელ სოფელს მოედო ეს ამბავი, ცოტა ხანი ეძებეს მოხუცი. რომ ვერაფერი გაიგეს, მიივიწყეს, ალბათ ოსებთან დარჩაო...იმიტომ, რომ იმედი არ გაჰქრობოდათ, ცოცხალიაო. სკოლაში ახალი მათემატიკის მასწავლებელი მოვიდა. ბიჭს კი არასოდეს დავიწყებია თავისი მასწავლებელი, ის დღეს მართლაც დიდი კაცია და სამშობლოს ემსახურება.
No comments:
Post a Comment